TÜKETİCİ BÜLTENİ
Dönem :2015 Temmuz/1 Bülten No :2015/6
Tüketicinin gündemini oluşturan gelişmeleri sizler için takip ediyoruz. Hızlı değişimin yaşandığı tüketici gündeminin özet ve hatırlatma olarak tüketiciye sunmanın faydalı olacağını düşüncesiyle bülten hazırlanmıştır. Tüketici için önemli gelişmeler ve değerlendirmeleri sizlerin takdirlerine sunuyoruz. Bültenin faydalı olmasını dileriz.
* * *
KREDİ KARTI KULLANANLAR DİKKAT!
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), kredi kartı bilgilerinin girilmesi durumunda vergi iadesi yapılacağına yönelik sahte e-postaların gönderdiği konusunda uyardı. GİB’in vergilendirme işlemlerine yönelik hiçbir şekilde mükellefler ile e-posta yoluyla iletişim kurmadığının altı çizilen açıklamada;
Kredi kartı bilgilerinin girilmesi durumunda vergi iadesi yapılacağına yönelik sahte e-postalar tamamen kredi kartı bilgilerinin çalınmasına yönelik sahtecilik girişimleridir.
(Maliye İftar Yemeği) şeklindeki organizasyonların biletlerini satma girişimleri, haksız maddi menfaat temini amaçlı girişimler olup, GİB ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Vergi İnceleme Dergisi gibi isimli dergi, gazete gibi yayınların kurumumuzla herhangi bir ilgisi olmayıp, bu türde yayınların satışına yönelik hiçbir faaliyetimiz yoktur. Vatandaşlarımızın dikkatli olmaları, bu tür e-posta, SMS, bilet ve dergi satışlarını dikkate almamaları ve herhangi bir soru, bilgi ve ihbar için ‘444 0 189’ nolu ‘Vergi İletişim Merkezi’ni aramaları gerektiği kamuoyuna saygıyla duyurulur.
* * *
TBB’DEN ZORUNLU TRAFİK SİGORTASINA DAVA
Türkiye Barolar Birliği, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan ve 1 Haziran 2015 tarihinde yürürlüğe giren yeni “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları”nın iptali istemiyle Danıştay’da dava açtı.
Dilekçede ayrıca Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı’nın yeni zorunlu trafik sigortası şartları ile sigorta şirketleri karşısında güçsüz konumda bulunan sigortalıları ve üçüncü kişileri korumak yerine, zaten güçlü konumdaki sigorta şirketlerinin lehine düzenlemeleri benimsediği ifade edildi.
İptali ve yürütmesinin durdurulması istenen hükümler arasında; zorunlu trafik sigortası kapsamında zarar görenlere ödenecek tazminatların hesaplama yöntemleri, zorunlu trafik sigortası güvence kapsamının daraltılması, trafik kazası neticesinde “çıkma parça” ile araç tamiri yapılması, sigortalının avukatını seçme özgürlüğüne müdahale edilmesi ile ilgili düzenlemeler yer alıyor.
* * *
TATİLCİLERE “İNTERNET” UYARISI
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkan Vekili Ömer Fatih Sayan, okulların tatil olmasıyla özellikle evlerde internet kullanımının artabileceğine dikkati çekerek, fatura şokları yaşamamaları konusunda aileleri uyardı.
Sayan, yaptığı açıklamada, akıllı telefonların, tabletlerin ve bilgisayarların okul dönemine kıyasla daha çok kullanılması ve internet hizmeti için alınan paketlerin bitmesini takiben veri kullanımlarının farklı fiyatlardan ücretlendirilebildiğinin unutulması nedeniyle ailelerin fatura şokları yaşabileceğine dikkati çekti. Sayan, cep telefonu veya evdeki genişbant internet aboneliğinde beklenmedik yüksek faturalarla karşılaşmamaları için anne ve babaların alabileceği önlemleri şöyle sıraladı:
“Paket/kota aşımı halinde işletmeciniz tarafından uygulanacak paket aşım birim ücretleri hakkında bilgi sahibi olun. İnternet hizmetini aldığınız işletmeci tarafından, size ayrılan kotanın yüzde 80’ne ve yüzde 100’ne ulaştığınızda hizmet kullanımınız hakkında gönderilen bilgi mesajlarını dikkate alın. Bilgilendirme mesajında yer alan limite mesajı aldığınız anda değil de daha önce ulaşmış olabileceğinizi unutmayın. Örneğin ‘son 12 saatlik kullanımlarınız dahil değildir’ şeklinde bir bilgilendirme olabilir. İnternet hizmetini aldığınız işletmecinin sunduğu internet kullanımınızı takip etmenizi sağlayacak araçlar, uygulamalar hakkında bilgi edinin ve bu araçlardan, uygulamalardan faydalanın. Çocuğunuzun internetten indirdiği ve kullandığı uygulamaların kotanıza etkisini takip edin. Eğer kotanız, paketiniz bitmek üzere ise internet hizmetini aldığınız işletmeci ile görüşün ve paket/kota aşım ücretlerini nasıl azaltabileceğiniz ya da nasıl daha ucuza hizmet almaya devam edebileceğiniz hakkında bilgi sahibi olun.”
* * *
MAHKEME, TÜKETICIYI HAKLI BULDU
Siirt’te evine ait sabit telefona kota aşımı nedeniyle ödettirilen 196 Liralık faturaya itiraz eden tüketici, mahkemece haklı bulundu.
Tüketici Birliği Federasyonu Üyesi ve Siirt İli Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Mehmet Enver Aytaç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kendisine ait sabit telefonla ilgili yaptığı itirazın haklı bulunduğunu söyledi. Aytaç, şöyle konuştu:
“Hakem Heyeti, ödediğim 196 Liralık fatura tutarının iadesi kararını verdi. Türk Telekominikasyon A.Ş de Hakem Heyetinin kararının iptali için Siirt 1. Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde dava açtı. Mahkeme, kampanya bitimini bana haber vermeden 2 faturayı yüksek ödettirdiği için, Türk Telekominikasyon A.Ş’nin itirazını reddetti. Bu kararla adil yargılama ve hukukun üstünlüğü bir kere daha tescillemiş oldu. Böylece temsil ettiğimiz tüketiciler adına da hareketle çok önemsediğim bu netice ile tüketicilere haksız yere ödettirilen faturalara bundan böyle dur denileceğine ve hizmet sağlayıcı şirketlerin de buna göre davranacağına inanıyorum.”
* * *
KASAPLARDA ARTIK SATILMAYACAK
13 Şubat 2015’te Resmi gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, Et ve Et Ürünleri Tebliğinde yapılan değişiklik doğrultusunda kasaplar 1 Temmuz 2015 tarihinden itibaren hazır şekilde, markasız “sucuk, köfte ve kıyma” satamayacak, bu ürünleri müşterinin yanında hazırlamaları zorunlu olacak.
* * *
NÜKLEER SANTRAL REKLAMINA INCELEME
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu, bazı sivil toplum kuruluşlarının başvurusu üzerine Akkuyu Nükleer AŞ’nin reklamları hakkında inceleme başlattı. Söz konusu reklam filmleri hakkında iddiaları değerlendirecek Reklam Kurulu, temmuzda yapılacak toplantıda konuyu karara bağlayacak.
Reklam Kurulu, “Tüketiciyi aldatıcı, tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici ve örtülü reklamları” yasalar doğrultusunda yasaklanmış reklamlar olarak tanımlıyor. Kurulun, mevzuata aykırı reklamlardan dolayı “tedbiren durdurma, durdurma, düzeltme ve idari para cezası verme” yetkisi bulunuyor.
* * *
O PARAYI ÖDEMEK ZORUNDA DEĞİLSİNİZ!
Ankara 4. Vergi Mahkemesi, belediyenin ‘Asfalt katılım bedeli’ olarak daire sahiplerinden aldığı vergiye ‘dur’ dedi. Mahkemenin emsal kararında, “Bedeli, gayrimenkulün cephesinin olmadığı yolların maliyetini dahil ederek hesaplayamazsın. Bu hakkaniyet ölçütlerine aykırıdır” gerekçesi yer aldı.
Davayı açan Avukat Şahin Dost, Ankara başta olmak üzere Türkiye’nin pek çok yerinde belediyelerin benzer uygulamalar adı altında vatandaşlardan yüksek miktarlarda vergi aldığını, mahkemenin bu konuda emsal bir karar verdiğini söyledi. Dost, “Yüksek miktarlarda vergi talep edilen her vatandaş dava açabilir ve parasını geri alabilir” dedi.
* * *
TELEKOMÜNIKASYON DEVINE REKOR CEZA
ABD’li telekomünikasyon firması AT&T’ye, sınırsız veri planları hakkında abonelerini yanılttığı gerekçesiyle 100 milyon dolarlık ceza verildi. Federal İletişim Komisyonu’ndan (FCC) yapılan açıklamaya göre, AT&T’nin, 2011 yılında ilan ettiği internet planını, tüketicilere “sınırsız” diye tanıtarak “yanlış etiketleme” yaptığı ve aboneleri, aldıkları maksimum hız konusunda yeterince bilgilendirmediği tespit edildi. Bu nedenlerle “Açık İnternet kurallarını ihlal etmekten” suçlu bulunan şirkete 100 milyon dolar para cezası uygulandı. FCC böylelikle bugüne kadarki en büyük cezalardan birini verdi.
FCC Başkanı Tom Wheeler, genişbant sağlayıcılarının, hizmetleri hakkında şeffaf ve açık olması gerektiğini belirterek, “Tüketicler yanıltıcı pazarlama ve yetersiz bilgilendirmeyle aldatılırken, FCC boş durmayacak” ifadesini kullandı.
* * *
RTÜK’TEN ING BANK’A ‘KÜÇÜK ÇOCUKLARI YABANCILARLA KONUŞMAYA TEŞVIKTEN’ CEZA!
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, ING Bank’a küçük çocukları yabancılarla konuşmaya teşvik ettiği gerekçesiyle ceza verdi. Bakanlık, bankanın Turuncu Hesap reklamında rol alan çocukların, etrafında ebeveynleri olmadığı halde yabancı bir insanla konuşmasının diğer çocukları da aynı duruma teşvik edeceğine karar vererek 220 bin lira ceza kesti.
Reklam Kurulu, son toplantısında gelen şikayetler üzerine ING Bank’ın televizyonlarda yayınlanan “Turuncu Hesap” isimli reklamlarını incelemeye aldı. Reklamlarda 5-6 yaşlarında 4 küçük çocuğun, parkta misket oynamak üzereyken yakınlarında bulunan bankta oturan bir kişinin “Heyy! Yapma küçük adam! Yapma! Ne güzel biriktirmişsin, bozma!” diye bağırarak çocukların yanına yaklaştığı hatırlatıldı. Reklamın devamında çocuklardan birisiyle yanlarına gelen kişi arasında, “Benim babam biriktiriyor, ihtiyacı olunca kullanıyor, vadenin gelmesini beklemiyor. Babanla hava atma bana. Babamın Turuncu Hesabı var” diyalogunun geçtiği tespit edildi.
* * *
AVM SARDI DÖRT BIR YANIMI
Türkiye’nin AVM haritası hazırlandı. Mayıs itibariyle Türkiye’de 349 AVM yer alırken, bunun yıl sonunda 411’e ulaşması bekleniyor.
AVM’leri mercek altına alan değerleme kuruluşları EVA Gayrimenkul ve Akademetre, Türkiye’nin AVM haritasını çıkardı. Türkiye AVM Potansiyel Analizi 2015-2017 raporuna göre 2014’te 57 şehirde AVM bulunurken, 2017’ye kadar bu sayıya 4 kent daha ekleniyor. Ancak bugünkü planlamalara bakılırsa 2017’de 20 şehirde hâlâ AVM olmayacak.
AVM’lerin kronolojik gelişimine bakıldığında 1995 yılında 12 olan AVM sayısı, 2011 yılında 264’e, 2014 yılında 345’e yükseldi. 2015 Mayıs ayı itibariyle 349 olan AVM sayısının ise 2015 sonunda 411’e, 2016’da 444’e, 2017’de 454’e yükseleceği öngörülüyor. Son üç yıllık analizlere bakıldığında ise sektörün hem alan hem de adet bazında ortalama yüzde 10 büyüdüğü belirleniyor. 2005 yılında Türkiye genelinde kiralanabilir AVM alanı 2 milyon 94 bin 19 metrekareyken, oran 2010 yılında 6 milyon 533 bin 481 metrekareye, 2014’te 10 milyon 18 bin 197 metrekareye, 2015 mayıs itibariyle 10 milyon 100 bin 556 metrekareye yükseldi. 2017’de 13 milyon 941 bin 534 metrekare kiralanabilir alana ulaşılması öngörülüyor. AVM’lerin kiralanabilir alanlarında İstanbul, Ankara ve İzmir başı çekiyor. Üç büyük şehir kiralanabilir alanın yüzde 60’ına ev sahipliği yapıyor.