İsrail-İran savaşı üzerinden enerji ve nakliye giderlerinin yükseldiğini öne sürerek ürün fiyatlarına zam yağdıran fırsatçılara öfke dinmezken, tüketici hakları savunucularından “Denetimlere hız verilsin” çağrısı geldi. Yazın bol olan kirazın kilogram fiyatının 600 liraya, çileğin 260 liraya, muzun 130 liraya; domatesin ve biberin 100 liraya fırlaması tepki çekti.

Ortadoğu’da gerilimi doruğa çıkaran; dünyayı da teyakkuza geçiren İsrail-İran Savaşı, vurguncuları yeniden devreye soktu.

Savaşın enerji ve nakliye maliyetlerini tırmandırdığını iddia eden belli başlı perakende grupları, gıdada fahiş fiyat artışlarına gitti. Bu nedenle yaz meyvelerinin ve sebzeleri, şarküteri ürünleri cepleri yakmaya başladı.

Fiyatlar Uçtu, Vatandaş Tepkili

Birden bire kirazın kilogram fiyatının 600 liraya, çileğin 260 liraya, şeftalinin 150 liraya, muzun 130 liraya; domatesin ve biberin 100 liraya, fasulyenin 90 liraya, patlıcanın 60 liraya fırlaması garipsendi. Dana bonfilenin kilogram fiyatının 2 bin 110 liraya, antrikotun 2 bin 70 liraya, balın bin liraya, helva ve reçelin 650 liraya, beyaz peynirin 600 liraya, kaşar peynirinin 570 liraya, zeytinin 400 liraya, yoğurdun 100 liraya dayanması ise tuhaf bulundu. Vatandaşlar, vurgunculara alan bırakılmaması gerektiğini vurguladılar. Tüketici hakları savunucuları da “Denetimlere hız verilsin” “Hem enerji hem nakliye hem de depolama giderlerini bahane ederek fiyatlara zam yağdıran fırsatçılara ağır cezalar kesilsin” ifadelerini kullandılar.

“DENETİMLER YOĞUNLAŞACAK”

Akit’e konuşan Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz, şunları söyledi: “İran-İsrail Savaşı, yeni başladı. Savaş bahaneli zamlar ise çok erken geldi. Bu zamlar, anlaşılabilir ve açıklanabilir oranlarda da değil. Elbette ki savaş, belirsizliğe neden olur. Belirsizlik, ileriye dönük zamlar yapılmasını gerektirebilir. Ancak şu anda böyle bir döneme girilmediği, böyle bir duruma düşülmediği muhakkak. Onun için yaz meyvelerinde ve sebzelerinin fiyatlarına artış uygulanması anormal. Fahiş zamlar çok garip. Görünen o ki belli başlı perakendecilerce yanlış adımlar atılıyor. Ürünlerin hâl çıkış ve market fiyatları belli. Fiyatları tek tek ele aldığımızda marketlerin yüzde 200 kâr ettiklerini anlıyor ve şaşırıyoruz. Böyle büyük bir kâr oranı olur mu? İnanıyorum ki Ticaret Bakanlığı, konuya el atacaktır. Denetimleri yaygınlaştıracaktır. Marketlerin meyve ve sebze, temel tüketim maddelerinin fiyatlarına belirgin oranda zamlar yapmaları makul değil. Onun için marketler, kendilerine gelmeliler ve fırsatçılığı bırakmalılar. Aksi takdirde büyük bedel öderler. Vaktiyle fırsatçılık yapanlara ağır cezalar kesilmiştir, yine kesilecektir. Bu hususta Ticaret Bakanlığı ve ilgili birimler gerekeni yapacaktır. Çünkü vatandaşlar, ani fiyat yükselişlerinden rahatsızlar. Çok ciddi şikâyetler var. Marketlerin hatalarından dönmelerini ümit ediyoruz. Yani izah edilemez bir vaziyetle karşı karşıyayız. Market enflasyonunda bitiş vardı. Bizim verilerimize göre market enflasyonunda eksi, negatif bir trend vardı. İnanın, ‘Şu yeni fiyat artışları bilinçli mi yapıldı’ diye sormadan edemiyorum. Ve ‘Yersiz zamlarla amaç, fiyat istikrarını önlemek mi’ diye kuşkulanmadan edemiyorum.”

Tüketiciye Tavsiye

Deniz, tüketicileri fiyat karşılaştırmaları yapmaya davet etti. Hane halklarına “Marketlerden çok pazar yerlerini tercih edin. İlçe ilçe, semt semt dolaşın. Uygun fiyatlardan ya da indirimli ürün satılan yerlere gidin” diye seslendi.

“GEREKLİ ÖNLEMLER ALINMALI”

Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu ise şunları kaydetti: “İran-İsrail Savaşı’nın ardından raflarda, tezgâhlarda fiyat artışları görüldü. Sebzelerin, meyvelerin, temel gıda maddelerinin etiketleri hemen yenilendi. Hemen ne oldu? Savaş başlar başlamaz fiyatları yukarı taşımak da ne demek? Yine büyük bir hileyle karşı karşıyayız. Vurguncular, yeniden faaller. Onun için Ticaret Bakanlığı, tetikte olmalı. Denetimleri artırmalı, gereken önlemleri almalı. Haksız fiyat artışları ya da fahiş zamlar uygulayanlara ağır fatura çıkarılmalı. Tüketiciler ise uyanık olmalılar. Fiyatları karşılaştırmalılar. Hâl ve market fiyatlarına bakmalılar. Eski ve yeni bedelleri dikkate almalılar. Aşırı artışlar belirler belirlemez bakanlığın kapısını çalmalılar. Tüketiciler, etiketleri fotoğraflayabilirler. Makul nedene dayanmayan artışları şikâyet edebilirler. Ticaret Bakanlığı, her bir şikâyeti dikkate alır ve satış yerlerine gidip denetimlerde bulunur. Yanlış görürse yaptırım uygulamakta tereddüt etmez. Haksız zamlara karşı tüketici hakem heyetleri de sorumluluklarını yerine getirirler. Heyetler, toplanıp gereken cezayı kesmekten çekinmezler.”

Kaynak: https://www.yeniakit.com.tr/haber/savas-firsatcilari-yine-sahneye-cikti-1940732.html